സൗരയൂഥവും ഗ്രഹങ്ങളും എന്നും മനുഷ്യരാശിയെ ആകാംക്ഷയിൽ നിർത്തുന്ന ഒന്നാണ് . നഗ്നനേത്രങ്ങള്‍ കൊണ്ട് ഭൂമിയില്‍ നിന്ന് കാണാന്‍ സാധിക്കുന്ന ചന്ദ്രന്‍ എക്കാലവും കൗതുകം ജനിപ്പിക്കുന്ന അത്ഭുതമാണ്. ആ ചന്ദ്രനിലേക്കുള്ള യാത്ര അത്ര എളുപ്പം അല്ലെങ്കിലും നമ്മൾ ആ യാത്ര വിജയകരമാക്കി പൂർത്തിയാക്കി . ചന്ദ്രനെ കുറിച്ചുള്ള പഠനങ്ങൾ വരെ നടത്തി കൊണ്ട് ഇരിക്കുകയാണ് എന്നുള്ളത് ഏറെ അത്ഭുതപ്പെടുത്തുന്നതാണ് . ബഹിരാകാശ മേഖലയിൽ ഇന്ത്യയുടെ മുഖച്ഛായ തന്നെ മാറ്റിയ ദൗത്യമായിരുന്നു ചന്ദ്രയാൻ-3. പേടകം ചാന്ദ്രോപരിതലത്തിൽ കാലുകുത്തിയിട്ട് വർഷമൊന്ന് കഴിഞ്ഞെങ്കിലും ലാൻഡറും റോവറും പങ്കുവച്ച വിവരങ്ങൾ ശാസ്ത്രജ്ഞർ ഇന്നും പഠനവിധേയമാക്കുകയാണ്.

ഏറ്റവുമൊടുവിലായി വിക്രം ലാൻഡറിലെ ഇൻസ്ട്രുമെൻ്റ് ഫോർ ലൂണാർ സീസ്മിക് ആക്ടിവിറ്റി (ILSA) രേഖപ്പെടുത്തിയ ചാന്ദ്ര പ്രകമ്പനങ്ങളാണ് ശാസ്ത്രലോകത്തെ ചർച്ചാ വിഷയം.അതായത് ഭൂമിയിൽ സംഭവിക്കുന്നത് പോലെയുള്ള പ്രകമ്പനങ്ങൾ ചന്ദ്രനിലും നടന്നിരിക്കിക്കുകയാണ് . 2023 ഓ​ഗസ്റ്റ് 24 മുതൽ‌ സെപ്റ്റംബർ നാല് വരെയുള്ള സമയത്ത് 250 പ്രകമ്പന സിഗ്നലുകളാണ് ഐഎൽഎസ്എ രേഖപ്പെടുത്തിയത്. പ്ര​ഗ്യാൻ റോവറിന്റെയും മറ്റ് പേലോഡുകളുടെയും ചലനങ്ങളും ഡാറ്റകളും ഈ പേലോഡ് പിടിച്ചെടുത്തതായി ഇസ്രോ അറിയിച്ചിരുന്നു. ഇത് സംബന്ധിച്ച കൂടുതൽ വിവരങ്ങളാണ് ഇപ്പോൾ പുറത്തുവന്നി‌രിക്കുന്നത്.

250 പ്രകമ്പന സിഗ്നലുകളിൽ ഏകദേശം 200 എണ്ണം റോവറിന്റെ ചലനങ്ങളോ ആൽഫ പാർട്ടിക്കിൾ, എക്സ്-റേ സ്പെക്ട്രോമീറ്റർ (APXS), ChaSTE തെർമൽ പ്രോബ് തുടങ്ങിയ ശാസ്ത്രീയ ഉപകരണങ്ങളുടെ ചലനവുമായോ ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു. എന്നാൽ ഇതിൽ 50-ഓളം പ്രകമ്പനങ്ങൾ ഇവയിൽ നിന്ന് വ്യത്യസ്തമാണ്. ദൗത്യവുമായി ബന്ധപ്പെട്ട പ്രവർത്തനങ്ങളിലൂടെ ഇത് വിശദമാക്കാൻ സാധിക്കുന്നില്ലെന്നും ഭൂമി കുലുക്കത്തിന് സമാനമായ പ്രകമ്പനങ്ങളിലേക്കാണ് ഇത് വിരൽ ചൂണ്ടുന്നതെന്നും ശാസ്ത്രജ്ഞർ പറയുന്നു.മുൻപും ചന്ദ്രനിൽ ഇതിന് മുൻപും ഇത്തരത്തിൽ
സംഭവങ്ങൾ നടന്നതായി റിപ്പോർട്ടുകൾ വന്നിരുന്നു. .

ഇത്തരത്തിലുള്ള ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ ചന്ദ്രനിലെ പ്രദേശത്തെ മണ്ണിടിച്ചിലിനും വലിയ പാറകള്‍ക്ക് ചുറ്റുമുള്ള മണ്ണ് നീങ്ങി ഭീമമായ ഗര്‍ത്തങ്ങള്‍ രൂപപ്പെടാനും കാരണമാകുന്നുണ്ട്. ഗവേഷകര്‍ പറയുന്നത് ചന്ദ്രനില്‍ ഇറങ്ങാനുള്ള സുരക്ഷിത സ്ഥാനങ്ങള്‍ നിര്‍ണ്ണയിക്കാന്‍ ഇപ്പോഴും മതിയായ വിവരങ്ങള്‍ ഇല്ല എന്നാണ്.വലിയ ഭൂകമ്പങ്ങളാണുണ്ടാകുന്നതെങ്കിലും, അവയെപ്പോഴും സംഭവിക്കുന്നില്ല. ചന്ദ്രോപരിതലത്തിലുടനീളം ശരാശരി 100 ദിവസത്തിലൊരിക്കല്‍ ആഴം കുറഞ്ഞ ഭൂകമ്പങ്ങള്‍ സംഭവിക്കുന്നതായി ഗവേഷണം കണ്ടെത്തിയിട്ടുണ്ട്.